Бостери. Чүп таштама
Узакондурулган, бардык табигый коргоо нормаларын бузуу менен, 12 жылдан кийин - стихиялуу таштандылар, тиешелүү санитардык жана экологиялык талаптардын дээрлик жоктугу менен иштеп жатат.
Жергиликтүү тургундар таштандыдан чыккан жытка, паразиттерге, метандан өз-өзүнөн күйүп жаткан жүн жана калдыктардан чыккан туруктуу жыттуу түтүнгө даттанууда.
Селектордук курулмаларынын жоктугу. Таштандыны тосуп турган тор эч кандай тоскоолдук кылбайт, пакеттер жана таштандылар үйлөрдүн тарапка "жүрүп" кетет. Жаз мезгилинде проблема курчуп кетет — таштандылар үч эсе көбөйөт, жыты чыдамсыздыкты жаратат. Кышында да, жайында да биз мындай жерде жашайбыз, жерде целлофан пакеттер бар. Жел жана булуттуу аба болгондо, таштандыдан чыккан бардык таштандылар абага көтөрүлөт», - деп айтышат жергиликтүү тургундар.
Адистердин пикири боюнча, таштанды - бул айлана-чөйрөнү булгаган оор булагы. Таштанды үйүндөгү чирүү процессинде анаэробдук бактериялар катышат. Мындай процесс натыйжасында уулуу биологиялык газ бөлүнөт, анын бир компоненти метан болуп саналат.
Грунттун тереңинен уулануу болуп жатат, жаман жыттуу аба шамал менен алыс аралыкка тарап жатат, ал эми таштандынын астында жер астындагы суу болсо, алар дээрлик ууланат. Ошентип, жакынкы суу булактары уулуу жана адам үчүн кооптуу болуп калат. Ал эми жер таштанды жабылгандан кийин бир нече жүз жыл бою колдонууга жараксыз болуп калат. Фактически, бул таштанды жергиликтүү тургундарды эмес, туристтик тармакты, анын мейманканаларын, ресторандарын, конок үйлөрүн тейлейт. Селодогу туристтик объектилердин саны артып жатат, демек, бир же эки жылдан кийин калдыктар кайрадан фермерлердин жана эс алуучулардын кооптуу жакындашында болот.
Экология жана эпидемияларды бузуу жагынан кооптуу объектти биосфера аймагында, адамдардын үйлөрүнүн, мал жайгашкан жерлердин, дачалардын жанына легалдаштыруу менен, аларды туризм менен алектенүү мүмкүнчүлүгүнөн, таза аба менен дем алуудан, мүлкүн баалуу кылуудан ажыратып, - мамлекеттик комиссия таштандыны легалдаштырууда эч кандай компенсацияларды караган эмес.
Стихиялуу таштандылардын өлчөмдөрү катастрофалык ылдамдыкта көбөйүүдө. Алар жердин жемиштүү жерлерин жеп, жергиликтүү флора жана фаунага зыян келтирип, жакынкы жашоочуларга чейин кеңейип, адамдарды ууландырат.
Талкуулайбызбы?
