Лицензиясыз таш казуу Кок-Арт дарыясында
Джалал-Абад шаарында, Кок-Арт дарыясында лицензиясыз казып алуу жүргүзүлүүдө, бул учурда жергиликтүү тургундар өздөрүнүн чарбалык курулуштары же жеке үйлөрү үчүн кум-таш материалдарын колдонушат. Наждыз лицензиясыз казып алуунун экологияга тийгизген зыянын так эсептөөчү методика жок. Бирок бул зыянынын маанисиз экенин билдирбейт, анткени дарыядагы гравий-кум аралашмасын казып алуу учурунда дарыянын агымы бузулат, чокулар пайда болот, ал эми эгер казып алуу талаада же ормондо жүргүзүлсө, эрозия, жыртылыш пайда болуп, бул кийинчерээк жерлердин жоголушуна алып келиши мүмкүн. Кум жана гравийди дарыянын агымында казып алуу үчүн колдонулган оор техниканын иши балык үчүн азык базасына олуттуу таасир этет.
Экскаваторлор дарыянын агымында иштегенде, алар кум, жер бөлүкчөлөрүн көтөрүп чыгарышат. Бул бөлүкчөлөр кийинчерээк калың катмар болуп түбүнө отурат, түбүндөгү организмдерди, ар кандай рачкаларды көмүп, балыктардын негизги азыгы болуп саналат. Ушул иштердин терс таасири дарыянын агымынан 500 метр алыстыкта байкалат жана балык үчүн азык базасын толук жок кылууга алып келиши мүмкүн.
Адистердин маалыматына ылайык, дарыяларда кум жана гравий казып алуу үчүн санкциялар өтө төмөн. Бул кирешелүү ишти уюштуруучуларга жетүү кээде мүмкүн эмес. Схема жөнөкөй - ишкер экскаватор, жүк ташуучу унааларды жалдайт, дарыянын кум-гравийин казып алуу үчүн, бул курулуш иштерине эң жакшы деп эсептелет. Мындай кум же щебеньдин баасы 3төн 5-6 миң сомго чейин турат. Бир экскаватор бир күндө 40 унаага чейин жүктөй алат. Натыйжада киреше биздин айыптарга салыштырмалуу абдан чоң болуп чыгат. Мындан тышкары, ишкерлер эч кимге салык төлөбөйт.
Мындай иш-аракеттер жер үстүндөгү жана жер астындагы суулардын сарпталышына, баткакташууга жана суу коргоо зоналарынын булганышына, жээгинин бузулушуна жана агымдын өзгөрүшүнө алып келет.
Талкуулайбызбы?
