Сары-Камыш айылындагы табигый таштанды жайы

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Координаттар: 42.505704, 76.324544

Рұқсатсыз таштанды жайгаштыруу экологияга терс таасир этүүчү маанилүү факторлордун бири болуп саналат. Ал табияттын компоненттерине: атмосферага, суу булактарына, топуракка, өсүмдүк жана жаныбар дүйнөсүнө терс таасирин тийгизет. Топурак бетине түздөн-түз жайгаштырылган таштанды, айыл чарба аймактарынан жана биосферадан маанилүү бөлүгүн алып чыгып, аларга булганган заттарды киргизет.
Рұқсатсыз таштанды жайгаштырылган жерлерде калдыктар күйгөндө, атмосферага уулуу жана токсиндерди камтыган заттар чыгат. Таштанды денесинен атмосфералык жаан-чачындар аркылуу оор металлдар жана башка заттар жуурулуп, топуракты булгантып, беттик сууга өтөт. Таштанды катмарынын узак мөөнөт сакталуусунда биогаз пайда боло баштайт, анын негизги компоненттери өрт кооптуу метан жана углерод диоксиди болуп саналат. Рұқсатсыз таштанды жайгаштыруу жаныбарлардын жана инфекцияны алып жүрүүчүлөрдүн, крысалардын көбөйүүчү жайы болуп саналат.

Рұқсатсыз таштанды жайгаштыруу экологиялык мониторинг системасында бардык айлана-чөйрөнүн компоненттерине таасир этүүчү булактар катары орун алат. Бул булгануу булагынын мүнөздүү өзгөчөлүгү - анын мейкиндик жана убакыт боюнча өзгөрүчөндүгү, көлөмү жана курамы боюнча. Таштанды жайгаштыруу айлана-чөйрөнү булгануунун кооптуу булактары болуп саналат, биринчи кезекте алар топуракка, беттик жана жер алдындагы сууга, жаныбар жана өсүмдүк дүйнөсүнө таасир этет. Суу коргоо зоналарында, дарыялардын жээгинде, рельефтин төмөнкү бөлүктөрүндө (жар, жон) жайгашкан таштанды жайгаштыруулар эң чоң кооптуулукту түзөт. Таштанды жайгаштыруулар катастрофалык ылдамдыкта көбөйүүдө. Алар жерлерди жеп, жергиликтүү флора жана фаунага зыян келтирип, жакынкы айылдарга чейин жайылып, адамдарды уулантууда. Жергиликтүү бийликтин жана борбордук чиновниктердин ТБО жыйноо жана утилизациялоо боюнча рационалдуу, эски, моралдык эмес саясаты Кыргызстанда миңдеген жарым-жартылай таштанды жайгаштырууларга алып келди. Алардын бардыгы ушул сыяктуу объектилерди уюштурууга болгон заманбап талаптарга жооп бербейт. Таштанды жайгаштыруулар үчүн ондон ашык гектар сонун жана баалуу жерлер берилген.