Орто-Токой. Кочкор айылындагы табигый таштандылар жайгашкан жер
Жергиликтүү тургундардын айтымында, суу сактагычка жакын жерде Семиз-Бел жана Кочкор айылдарынын таштандысы жайгашкан. Ар күнү таштандынын саны көбөйүп, шамал учурунда таштанды суу сактагычка кирип кетет. Суу сактагыч менен таштандынын ортосундагы аралык 500 метр. Таштандынын арасында жаныбарлардын туштары бар.
"Орто-Токой айылында диарея менен ооругандардын саны көбөйгөндө, изилдөө жүргүзүлгөн. Натыйжада, себеп таштандыда экендиги аныкталды. Таштандынын арасында жаныбарлардын туштары жана терилери бар. Орто-Токой айылынын тургундары суу сактагычтан суу ичишет. Бул участок Семиз-Бель айыл өкмөтүнө таандык. Ошентип, 1 га жер аренда негизинде таштанды үчүн бөлүнгөн. Суу сактагычтан 300 метр аралык санитардык зона болуп эсептелет. Суу сактагычтын айланасын тазалоонун ордуна, чоң таштандыга айлантып коюшкан.
Мамлекеттик адистердин пикири боюнча, мыйзамсыз таштанды – бул айлана-чөйрөнү булгаган олуттуу булак. Таштанды кучасында чирүү процессери жүрүп жатат, анда анаэробдук бактериялар катышат. Мындай процесс натыйжасында уулуу биологиялык газ бөлүнүп чыгат, анын бир компоненти метан. Жердин тереңдигинде инфекциялануу болуп, жаман жыттуу аба шамал менен алыска тарап, эгер таштандынын астында жер астындагы суу болсо, анда алар дээрлик ууланат. Ошентип, жакынкы суу булактары уулуу жана адам үчүн кооптуу болуп калат. Ал эми жер, таштанды жабылгандан кийин бир нече жүз жыл бою колдонууга жараксыз болуп калат.
Мыйзамсыз таштандынын өлчөмдөрү катастрофалык ылдамдыкта өсүүдө. Алар жемиштүү жерлерди жеп, жергиликтүү флора жана фаунага зыян келтирип, жакынкы турак жайларга чейин кеңейип, адамдарды уулантууда. Таштандыга ондон ашык гектар сонун жана баалуу жерлер берилген.
Талкуулайбызбы?
