Ош облусу. Чек-Абад айылындагы авиаплощадка. Эски пестициддердин талкаланган сактоочу жайы

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Координаттар: 40.520901, 72.409328



Ош облусунун аймагында өткөн инвентаризациялардын маалыматтарына ылайык, эки участок аныкталган, эки участоктун да так координаттары бар (WS-214 склад в с.Сарай (Коргоо министрлигине караштуу); WS-215 Авиаплощадка в с. Чек-Абад).
WS-215 Авиаплощадка в с. Чек-Абад участокто аймак толугу менен казылып, көптөгөн курулуш жана үй-тиричилик калдыктары бар. Жергиликтүү тургундардын айтымында, акыркы бочкаларды аскерлер алып кетишкен.
Точка айыл чарба жерлеринин жанында жайгашкан (склад толугу менен талкаланып, УПнын издери табылган жок, жыт жок). Аймак толугу менен ээлери жок, талкаланган имараттардын бөлүктөрү бар. Булганган топурактын жалпы көлөмүн баалоо кыйын, болжол менен 5 куб.м. булганган участоктор бар.

WS-214 склад в с.Сарай участок Коргоо министрлигине караштуу (режимдик объект). Коопсуздук талаптарына жооп берген складдын бар экенин аныктоо мүмкүн эмес, анткени режимдик объектке кирүү Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрүнүн күзөтү тарабынан чектелген. Кайта упаковка боюнча отчеттук маалыматтар бар. Өзү кайра упакталган калдыктар эски пестициддер менен Коргоо министрлигине 12 гектар жерди өткөрүп берүү учурунда расмий түрдө өткөрүлгөн эмес, анда кайра упакталган пестициддер менен склад болгон. Калдык паспорттору жок.

Бүгүнкү күндө, эски пестициддер боюнча өткөн долбоорлордун көптүгүнө карабастан, улуттук мыйзамга каршы:
• калдык составы боюнча лабораториялык маалымат базалары жок;
• калдык паспорттору жок;
• эски пестициддердин абалын туруктуу мониторинг жүргүзүлбөйт (тек гана эл аралык долбоорлордун алкагында);
• калдык сактоо жана жок кылуу үчүн жооптуу аткаруучу орган жок;
• эски пестициддер боюнча анализдерди жүргүзүү үчүн лабораториялардын потенциалы жетишсиз, СОЗду кошкондо;
• текшерүүчү органдарда эски пестициддердин составы боюнча маалымат жок;
• эски пестициддер менен жайгашкан жерлердин ээлери боюнча кошумча изилдөө жүргүзүү керек.
• жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, текшерүүчү жана көзөмөлдөөчү органдардын кызматкерлерин окутуу зарыл;
• опастык калдыктар менен туура эмес мамиле үчүн жоопкерчиликти күчөтүү керек.

Жыйынтыктар
Стокгольм конвенциясына ылайык СОЗ (6-берене (d) (ii)) СОЗ камтыган калдыктар жок кылынууга тийиш. Эски пестициддерди жок кылуунун экологиялык жактан кабыл алынуучу жолдорун издөө үчүн, калдыктардын так составы керек. Бул үчүн лабораторияларды жабдуу, персоналды окутуу маселесин чечүү, ГОСТ ISO/IEC 17025-2019 боюнча аккредитация сертификатын алуу зарыл.

Мындан тышкары, эски пестициддер менен булганган жерлердин абалын туруктуу көзөмөлдөө жана калдыктарды улуттук мыйзамдын талаптарына жооп берген убактылуу сактоо складында кайра упактоо жана жайгаштыруу керек. кайра упактоо, убактылуу сактоо складын куруу жана жок кылуу экологиялык экспертизанын оң жыйынтыгы менен коштолушу керек. Бардык калдыктар үчүн ээлери калдык паспортторун сунушташы керек, опастык калдыктарды сактоо үчүн уруксаттар алынуусу керек.

Опастык калдыктарды сактоо жана жок кылуу процесси экологиялык текшерүүчү органдардын көзөмөлүндө болушу керек.
Бул үчүн инвентаризациянын натыйжасында алынган маалыматтарды легалдаштыруунун максималдуу процессин баштоо керек.
Өткөн инвентаризациялар эски пестициддер менен иш алып баруу системасын түзүүнүн негизин түзгөн жок. Натыйжада, көзөмөлгө алынбаган опастык калдыктардын чоң көлөмү айлана-чөйрөгө, жашоого жана эски пестициддер жайгашкан жерлерде жашаган калктын ден соолугуна коркунуч туудурду.

Эски пестициддер (УП) боюнча инвентаризациянын толук отчету Чүй, Талас, Нарын, Ысык-Көл, Жалал-Абад, Ош жана Баткен облустары