Инерттик материалдарды алуу Куршаб дарыясында

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Координаттар: 40.683148, 73.125284

Куршаб дарыясында лицензиясыз казып алуу жүргүзүлүүдө, жергиликтүү тургундар өздөрүнүн чарбалык курулуштары же жеке үйлөрү үчүн кум-таш материалын колдонушат. Лицензиясыз казып алуудан экологияга келтирилген зыянды так эсептөөгө мүмкүнчүлүк берген методика, тилекке каршы, жок. Бирок бул зыяндын маанисиз экенин билдирбейт, анткени дарыяда гравий-кум аралашмасын казып алуу учурунда дарыянын агымы бузулат, чокулар пайда болот, ал эми казып алуу талаада же токойдо жүргүзүлсө, эрозия, жыртылуу пайда болуп, кийинчерээк жерлердин жоголушуна алып келиши мүмкүн. Кум жана гравий казып жаткан оор техниканын иши балык үчүн азык базасына олуттуу таасир этет.

Экскаваторлор дарыянын агымында иштегенде, алар кум, жер бөлүкчөлөрүн көтөрүп чыгарышат. Мунун баары кийинчерээк калың катмар болуп түбүнө отуруп, түбүндөгү организмдерди, ар түрдүү ракчыларды көмүп коёт, булар балыктардын негизги азыгы болуп саналат. Уйгутчулар мындай иштердин терс таасири дарыянын агымынан 500 метр аралыкта байкаларын жана балык үчүн азык базасынын толук жок болушуна алып келиши мүмкүн экенин аныкташкан.

Адистердин маалыматына ылайык, дарыялардын агымында кум жана гравий казып алуу үчүн санкциялар өтө аз. Бул кирешелүү иштин уюштуручуларына жетүү кээде мүмкүн эмес. Схема жөнөкөй - ишкер экскаватор, жүк машиналарын ижарага алып, дарыянын кум-гравийин казып алат, бул курулуш иштерине эң жакшы деп эсептелет. Мындай кум же щебеньдин машинасы 3төн 5-6 миң сомго чейин турат. Бир экскаватор бир күндө 40 машинаны жүктөй алат. Натыйжада, биздин айып пулдар менен салыштырганда, киреше абдан чоң болуп чыгат. Мындан тышкары, ишкерлер эч кимге салык төлөбөйт.

Мындай иш-аракеттер жер үстүндөгү жана жер астындагы сууларды сарптоого, баткакка айланууга жана суу коргоо зоналарын булгап, жээктерин бузууга жана агымдын өзгөрүшүнө алып келет.