Васильевка айылынын жапайы таштандылар жыйналган жери, Аламедин району, Чүй облусу
Рұқсатсыз төгілген қалдықтар экологияны ластауға әсер ететін маңызды факторлардың бірі болып табылады, олар табиғи компоненттерге: атмосфераға, су көздеріне, топыраққа, өсімдіктер мен жануарлар әлеміне теріс әсер етеді. Топырақ жамылғысының үстінде орналасқан қалдықтар ауыл шаруашылығы айналымынан және биосферадан елеулі бөлігін шығарып, оларға ластаушы заттарды енгізеді.
Рұқсатсыз төгілген қалдықтар жанған кезде атмосфераға улы және токсинді заттар шығарылады. Атмосфералық жауын-шашындардан қалдық массасынан ауыр металдар мен басқа заттар шайылып, топырақты ластап, беткі суларға өтеді. Ұзақ уақыт бойы қалдықтарда сақталған кезде биогаз қалыптаса бастайды, оның негізгі компоненттері — өрт қауіпті метан мен көмірқышқыл газы. Рұқсатсыз төгілген қалдықтар инфекцияның белсенді тасымалдаушылары — жәндіктер мен егеуқұйрықтардың көбейетін орны болып табылады.
Экологиялық мониторинг жүйесінде рұқсатсыз төгілген қалдықтар қоршаған ортаға әсер ететін көздер ретінде орын алады.
Бұл ластану көзіне тән маңызды ерекшелік — оның көлемі мен құрамының кеңістіктік және уақытша өзгергіштігі. Қалдықтар қоршаған ортаны ластауға қауіпті көздер болып табылады, олар бірінші кезекте топыраққа, беткі және жер асты суларға, сондай-ақ жануарлар мен өсімдіктер әлеміне әсер етеді.
Су қорғау аймақтарында, өзендердің жайылмаларында, рельефтің төменгі бөліктерінде (жыралар, сайлар), ауыз су бұрғыларының орналасқан жерлерінде, ауыл шаруашылығы алқаптарында орналасқан қалдықтар ең үлкен қауіп төндіреді.
Стихиялық қалдықтардың көлемі катастрофалық жылдамдықпен артуда. Олар жерлерді жұтып, жергілікті флора мен фаунаның жойылуына әкеледі, жақын орналасқан елді мекендерге дейін кеңейіп, адамдарды уландырады. Жергілікті билік пен астана шенеуніктерінің қалдықтарды жинау және жою саласындағы рационалды, ескірген, моральдық тұрғыдан дұрыс емес саясаты Қазақстанда мыңдаған жартылай стихиялық қоқыс орындарының жұмыс істеуіне себеп болды. Олардың барлығы осындай объектілерді ұйымдастыруға қазіргі заманғы талаптарға сәйкес келмейді. Қалдықтарға жүздеген гектар тамаша және бағасыз жерлер берілген.
Бұл нүкте "Қырғыз Республикасында қалдықтарды жинау және қайта өңдеу жүйесінің тиімділігін арттыру - WasteNet.Kg" зерттеу жобасы аясында, "Орталық Азияның КСО" агенттігінің қолдауымен "The Coca-Cola Foundation" халықаралық қоры тарапынан жүзеге асырылатын пилоттық бағдарлама шеңберінде белгіленген. Бұл жарияланым "WasteNet.Kg" пилоттық жобасының пікірін міндетті түрде білдірмейді.
Көңүл буруңуз, арыздарга ылайык маалымат