Муниципалдык полигон Бишкекти Жердин эң токсикалуу шаарына айландырууда
Бишкектин жанында көп жылдан бери күйүп жаткан эң ири муниципалдык таштанды жайы жайгашкан. Таштандынын өз-өзүнөн күйүшү менен абага диоксиндер чыгат, таштанды чирип, зыяндуу газдар жана токсикалык заттардын аралашмасынан турган фильтрат бөлүп чыгарат, булардын бардыгы жер астындагы сууларга кирет. Кээде ал жакта өрттөр болуп турат, кээде тынч күйөт. Бирок айылдын тургундары күн сайын кечинде районго тыгыз, жыттуу туман түшөт деп ишендиришет. Таштанды полигонунун тургундары гана эмес, Бишкектин түндүк бөлүгүндөгү жашоочулар да коркунучта. Таштандыда пайда болгон булганыч токсикалык аба бир нече чакырымга чейин жайылып жатат.
Учурдагы шаардык таштанды жайы совет мезгилинде ачылган жана белгилүү бир таштандынын көлөмүнө ылайыкташкан, ал эми азыр полигон белгиленгенден он эсе көп таштандыны кабыл алууда. Экологдор учурдагы полигон жакынкы турак жайлардын тургундарынын ден соолугуна жана коопсуздугуна гана эмес, жалпы борбор шаарына жана анын айланасына да коркунуч туудурат деп эсептешет. Анткени булганууга жалпысынан гана кеңири аймактар эмес, ошондой эле жер астындагы суулар да дуушар болууда. Ал эми таштандынын жанында - беш жүз метр аралыкта - жергиликтүү ирригация системасынын бир бөлүгүн түзгөн суу сактагычтарды сугарып турган дарыя агып жатат.
Башкача айтканда, полигондо топтолгон зыяндуу заттар кийин фермерлердин талааларына өтүп, алардын продукциялары кийин базарларда пайда болот. Көптөн бери күйүп жаткан үй-бүлөлүк таштанды абага нейротоксиндер жана канцерогендер, мисалы, сероводород, диоксид серы, фенол жана метилмеркаптан сыяктуу оор ооруларды жараткан заттарды бөлүп чыгарарын билебиз. Таштандыга жакын жайгашкан айылдардын тургундары ден соолугун сактап калууну өтүнүп, бир нече жылдан бери жардам сурап келишет, бирок жооп катары болгону убадаларды угушат.
Талкуулайбызбы?
