Ак-Суу айылындагы стихиялуу таштандылар (христиандык зыярат)
Долгота 74°070639
Полустихиялык таштанды жайгашкан жерлер экологияга терс таасир этүүчү маанилүү факторлордун бири болуп саналат: атмосфера, суу булактары, топурак, өсүмдүктөр жана жаныбарлар дүйнөсү. Таштанды жайгашкан жерлер жер бетинде түздөн-түз жайгашып, айыл чарба айдоо жери жана биосферадан чоң бөлүгүн алып чыгып, аларга булганган заттарды киргизет.
Эгерде уруксат берилбеген таштанды жайгашкан жерлерде калдыктар күйүп кетсе, атмосферага уулуу жана токсикалык заттар чыгат. Атмосфералык жамгырлар таштанды массасынан оор металлдарды жана башка заттарды жууйт, бул заттар топуракты булгантып, беттик сууга өтөт. Таштанды катмарларында узак убакыт сакталганда, биогаз пайда боло баштайт, анын негизги компоненттери өрт кооптуу метан жана углерод диоксиди болуп саналат. Уруксат берилбеген таштанды жайгашкан жерлер жугуштуу оорулардын активдүү жугузгучтары болгон жәндиктердин жана чычканардын көбөйүүчү жайы болуп саналат.
Уруксат берилбеген таштанды жайгашкан жерлер экологиялык мониторинг системасында айлана-чөйрөнүн бардык компоненттерине таасир этүүчү булактар катары орун алат.
Бул булгануу булагынын маанилүү өзгөчөлүгү анын мейкиндик жана убакыт боюнча өзгөрмөлүүлүгү, көлөмү жана курамы боюнча айырмаланат. Таштанды жайгашкан жерлер
айлана-чөйрөнү булгануунун кооптуу булактары болуп саналат, биринчи кезекте алар топуракка, беттик жана жер астындагы сууга, жаныбарлар жана өсүмдүктөр дүйнөсүнө таасир этет.
Суу коргоо зоналарында, дарыялардын жээгинде, рельефтин төмөнкү бөлүктөрүндө (көлмөлөр, жыралар), ичүүчү суу скважиналарынын жайгашкан жерлеринде, айыл чарба талааларында жайгашкан таштанды жайгашкан жерлери эң чоң кооптуулукка ээ.
Полустихиялык таштанды жайгашкан жерлердин көлөмү катастрофалык ылдамдыкта өсүүдө. Алар жерлерди ээлеп, жергиликтүү флора жана фаунага зыян келтирип, жакынкы жашоочуларга чейин кеңейип, адамдарды ууландырат. Жергиликтүү бийликтин жана борбордук чиновниктердин ТБО жыйноо жана жок кылуу боюнча рационалдуу, эски, моралдык эмес саясаты Кыргызстанда миңдеген полустихиялык таштанды жайгашкан жерлердин иштеп жатышына алып келди. Алардын бардыгы ушул сыяктуу объектилерди уюштурууга болгон заманбап талаптарга жооп бербейт. Таштанды жайгашкан жерлер үчүн мыкты жана баалуу жерлердин ондон ашык гектары берилген.
Талкуулайбызбы?
